بسته بندی یکی از مهمترین اقدامات عرضه محصول و نشانگر کیفیت آن است که در بازار رقابتی امروز تولیدکنندگان از هر روشی برای جلب رضایت مشتریان و افزایش تعداد آنها تلاش میکنند. در واقع با پکینگ مناسب میتوان از رقبا پیشی گرفت و به انتخاب اول مشتریان در زمان خرید تبدیل شد. برخلاف گذشته بسته بندی امروزه کاری دشوار نیست و با وجود اتوماسیون صنعتی به شکل کامل حرفهای و پربازده انجام میشود. در این مطلب به بررسی نقش اتوماسیون صنعتی در فرآیند بسته بندی و مزایا و معایب استفاده از دستگاههای صنعتی به منظور انجام این کار میپردازیم. همراه ما باشید.
فرآیند بسته بندی به چه معناست؟
بسته بندی فرآیندی است که برای عرضه محصولات انجام میشود. پک کردن نوعی پوشش دهی است. در این فرآیند از متریال مختلف برای محافظت از کالا، جمعآوری محصولات و درج مشخصات محصول استفاده میشود. در واقع محصول در پوششی با جنس خاص قرار میگیرد تا جابجایی، انبار کردن و عرضه آن به مصرفکنندگان به شکل مطمئنتری انجام شود. به علاوه از طریق پکینگ و اطلاعات مندرج روی آن، خصوصیات و ویژگیهای محصول نیز برای مشتریان مشخص میشود.
فرآیند بسته بندی با دستگاههای مختلفی انجام میشود. در این فرآیند به مسائل مختلفی توجه میشود که برخی از آنها عبارتند از:
-
- توجه به نوع محصول برای انتخاب بهترین شیوه پک کردن
-
- در نظر گرفتن نوع حمل و نقل محصول تا رسیدن به دست مشتری برای انتخاب جنس بسته بندی
-
- حساسیتهای محصول نسبت به عوامل محیطی
-
- فاصله بین تولید، پک شدن و عرضه محصول در بازار
-
- و….
انواع دستگاههای بسته بندی
پیشرفت در صنایع نقش چشمگیری در تغییر فرآیند و روش انجام کارها داشته است و این پیشرفت را میتوان در صنعت بسته بندی هم مشاهده کرد. امروزه بسته بندی به شیوه سنتی قبل، با دستگاههای ساده و به صورت دستی انجام نمیشود و دستگاههای تخصصی زیادی وجود دارند که به منظور پک اصولی و سریع کالاها استفاده میشوند. انتخاب دستگاه را باید با در نظر داشتن مسائلی مانند نوع محصولی که قصد پک کردن آن را دارید، حجم محصول و تعداد بستههای مورد نیاز در روز، امکانات کارگاه، بودجه و… انجام داد. با توجه به اهمیت نقش اتوماسیون صنعتی در فرآیند بسته بندی و سرعتبخشی به انجام این کار، آشنایی با برخی دستگاههای کاربردی در این زمینه الزامی است که عبارتند از:
دستگاه بسته بندی پیلوپک Pillow pack
یکی از انواع دستگاههای بسته بندی که به منظور پک دانهای یا یک عددی محصولات کلوچه، گزهای بستهبندی شده، کیک یا آبنبات استفاده میشود، دستگاه بیلوپک است. این محصول در واقع برای پک تکفنره مناسب است و به عنوان دستگاه بندی بالشی یا افقی هم شناخته میشود. محصولاتی که با دستگاه بسته بندی پیلو پک قابل بسته بندی هستند باید جامد باشند.
این دستگاه هم در کارگاههایی با حجم تولید کم و هم در کارخانجاتی با تولید انبوه مورد استفاده قرار میگیرد. دستگاه پیلوپک معمولا در مسیر سیستم دوخت و دستگاه برش قرار میگیرد. در واقع محصولاتی که توسط این دستگاه پک میشوند، پس از قرارگیری در بستههای مشخص وارد دستگاه دوخت شده و سپس در ابعاده و اندزه مناسب برش نهایی آنها انجام میشود. در بعضی دستگاهها کل فرآیند گفته شده در یک دستگاه انجام میشود.
دستگاه بسته بندی مولتی هد
از دیگر دستگاههای Packing میتوان به دستگاه مولتی هد اشاره کرد. این دستگاه صنعتی هم قابلیت استفاده در کارگاههای کوچک و کارخانجات بزرگ را دارد. این دستگاه تمام اتوماتیک است و معمولا برای پک کردن محصولاتی استفاده میشود که باید براساس وزن دستهبندی شوند. پفک، چیپس، پاپکرن، حبوبات و… از جمله محصولاتی هستند که با استفاده از این دستگاه پک میشوند. فرآیند کار دستگاه بهگونهای است که بعد از رسیدن به وزن تعیین شده، دستگاه پک محصول را آغاز میکند.
این دستگاه جزو دستگاههای پرکاربرد در صنعت بسته بندی است و با توجه به اینکه تنوع محصولات قابل بسته بندی با آن بسیار زیاد است در مراکز زیادی مورد استفاده قرار میگیرد. با در نظر گرفتن نقش اتوماسیون صنعتی در فرآیند بسته بندی میتوان گفت که وجود این دستگاه برای صنایع نیازمند جمعآوری محصولات در بستههای مشخص، اهمیت زیادی دارد.
دستگاه بسته بندی ساشی
از دیگر دستگاههای پرکاربرد در فرآیند بسته بندی میتوان به دستگاه ساشی اشاره کرد. این دستگاه که عمدتا برای پرکردن استفاده میشود، محصولی برای بسته بندی مواد مختلف به صورت تک نفره و کوچک است. از این دستگاه برای تولید ساشههای مواد پودری مانند شربت، دارو، مایعات و…. استفاده میکنند. بسته بندی محصولات گفته شده با این دستگاه مزایای زیادی دارد که از جمله آنها میتوان به آب بندی محصول اشاره کرد.
در تولید ساشهها با این دستگاه از فرآیندی استفاده میشود که کیفیت نهایی بسته را تا حد زیادی افزایش داده و احتمال نفوذ آلودگی و رطوبت به داخل بسته محصولات را به حداقل میرساند. این شیوه بسته بندی ماندگاری محصول را نیز افزایش داده و در صورتی که بسته باز نشود، محصول داخل آن سالم خواهد بود. انتخاب شیوه بسته بندی با این دستگاه به مسائلی مانند نوع محصول، وزن مورد نظر برای هر ساشه و… بستگی دارد.
در انتخاب دستگاه پکینگ باید به چه نکاتی توجه کرد؟
صنعتی شدن فرآیند بسته بندی، سرعت کارها را تا حد زیادی افزایش داده است. به جز دستگاههای گفته شده، انواع دیگری از دستگاهها نیز در مسیر بسته بندی محصول قرار میگیرند که انتخاب و استفاده از آنها به نوع محصول بستگی دارد. برای مثال یکی از دستگاههایی که در مسیر فرآیند بسته بندی استفاده میشود، دستگاه لیبلزن است. با استفاده از این دستگاه اطلاعات لازم در مورد محصول به صورت لیبل روی آن درج میشود. برای انتخاب دستگاه بسته بندی با نوع مناسب باید به نکاتی توجه کرد که عبارتند از:
-
- با توجه به نقش اتوماسیون صنعتی در فرآیند بسته بندی، دستگاهی باکیفیت را برای فرآیند بسته بندی انتخاب کنید. کیفیت دستگاه و عملکرد مناسب آن، تاثیر مستقیم در کیفیت محصول داشته و از خرابی و آسیب به محصول جلوگیری میکند.
-
- در انتخاب دستگاه به نوع محصول توجه کنید. طبیعتا دستگاهی برای بسته بندی چیپس و پفک استفاده میشود، برای بسته بندی مایعات مناسب نیست.
-
- ویژگیهای دستگاه را در نظر بگیرید. در برخی مدلها، چند مرحله چیدمان محصول، پوششدهی آن، انتقال به نوار برش و… پشت سرهم و در یک دستگاه انجام میشوند.
-
- برای انتخاب بهترین دستگاه بسته بندی، حجم کار را در نظر بگیرید. طبیعتا دستگاهی که برای یک کارگاه کوچک و خانگی استفاده میشود قابل مقایسه با دستگاه مصرفی در کارخانجات و صنایع اصلی نیست.
مزایا و نقش اتوماسیون صنعتی در فرآیند بسته بندی
همانطور که گفتیم امروزه بیشتر امور به صورت صنعتی و حرفهای انجام میشوند. بسته بندی نیز جزو اموری است که این روزها به صورت کاملا صنعتی و با استفاده از ماشینها و سیستمهای خودکار انجام میگیرد. اتوماسیون بسته بندی به دو نوع اتوماسیون کامل یعنی انجام تمام مراحل بسته بندی با کمک دستگاه و بدون دخالت انسان و اتوماسیون نیمهخودکار تقسیم میشود. در نوع نیمهخودکار برخی از مراحل با کمک و هدایت نیروی انسانی انجام میشوند. استفاده از اتوماسیون صنعتی چه از نوع اتومات و چه از نوع نیمهخودکار مزایای زیادی دارد که از مهمترین آنها میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
-
- افزایش سرعت و بهرهوری: از مهمترین مزایای صنعتی شدن فرآیند بسته بندی میتوان به افزایش سرعت این کار اشاره کرد. ماشینها، به خصوص در اتوماسیون تمام اتومات فرآیند پک کردن را به سرعت و با کمترین میزان خطا انجام میدهند.
-
- کاهش هزینهها: نقش اتوماسیون صنعتی در فرآیند بسته بندی در کاهش هزینههای انجام این کار نیز حائز اهمیت است. با استفاده از دستگاهها نیاز به نیروی کار تا حد زیادی کاهش پیدا کرده و این موضوع علاوه بر کم کردن هزینههای حقوق و…، از خطاهای انسانی که اغلب باعث ضرر و زیان هنگفت میشوند هم جلوگیری میکند.
-
- بهبود کیفیت بستهبندی: از دیگر مزایای استفاده از اتوماسیون صنعتی در فرآیند بسته بندی میتوان به بهبود کیفیت این کار اشاره کرد. همانطور که گفتیم با صنعتی شدن بسته بندی، دقت این کار تا حد زیادی افزایش پیدا کرده و در نتیجه محصول به شکل مناسبتری در اختیار مشتریان قرار میگیرد.
-
- افزایش ایمنی: استفاده از دستگاهها نیاز به نیروی انسانی را به حداقل میرسانند و این موضوع از چالشها و خطرات محیط کار برای نیروی انسانی جلوگیری میکند، در نتیجه محیط کاری به فضایی امنتر تبدیل میشود.
چالشهای نقش اتوماسیون صنعتی در فرآیند بسته بندی
در فرآیند پک کردن محصولات با استفاده از اتوماسیون صنعتی چالشهایی هم وجود دارد که از جمله آنها میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
-
- هزینه بالای دستگاهها: دستگاههایی که به منظور استفاده در فرآیند اتوماسیون صنعتی استفاده میشوند، اغلب قیمت بالایی دارند. نصب اولیه این دستگاهها هزینهبر است و استفاده از آنها در کارگاههای کوچک باعث از دست رفتن سرمایه زیادی میشود.
-
- نیاز به آموزش: استفاده از دستگاههای صنعتی بدون دانش کافی امکانپذیر نیست. این دستگاهها باید توسط اپراتورهای حرفهای و متخصص مورد استفاده قرار گیرند.
-
- نیاز به تعمیر و نگهداری: دستگاههای پیشرفته نیاز به تعمیر و نگهداری دارند. با در نظر گرفتن نقش اتوماسیون صنعتی در فرآیند بسته بندی، عدم توجه به این موضوع و رسیدگی به موقع به دستگاه باعث کاهش کیفیت بسته بندی و در نتیجه کاهش کیفیت محصول میشود. تعمیر و نگهداری دستگاهها نیز کاری تخصصی و هزینهبر است.
دوره های آموزشی در زمینه دستگاه های بسته بندی شرکت یوزتکنو
شرکت توسعه صنعت یوز آسیا (یوزتکنو) در راستای ارتقای سطح دانش مهندسین دوره های آموزشی در زمینه راه اندازی دستگاه های بسته بندی برگزار میکند. از جمله این دوره ها، دوره تخصصی دستگاه بسته بندی افقی پیلوپک سه محوره می باشد. سرفصل های این دوره به شرح زیر می باشد:
- معرفی دستگاه بسته بندی افقی یا پیلو پک،
- پیاده سازی حرکت های سنکرون بین سه محور تیغ، سلفون و کانوایر
- معرفی انواع روش های جبران سازی خطا در دستگاه بسته بندی افقی
- آشنایی با اصول طراحی ECAM در اپلیکیشن روتاری کاتر
- معرفی انواع ماکرو در سرو دلتا به منظور طراحی ECAM
- پیاده سازی حرکت جبران سازی وقتی محصول در جای صحیح خود قرار ندارد به منظور جلوگیری از ضایعات بیشتر و آسیب های احتمالی
- معرفی دستگاه مولتی هد و ترازوی هوشمند
- آموزش انواع الگوریتم های محاسباتی در ترازوی مولتی هد
- محاسبه تمامی حالات ممکن در ترازوی 10 توزین بصورت عملی (الگوریتم Combination)
- دسته بندی انتخاب های نزدیک به جواب و انتخاب بهترین گزینه برای رسیدن به وزن دلخواه (الگوریتم انتخاب بهینه)
آموزش دستگاه بسته بندی عمودی یا VFFS نیز در یوزتکنو برگزار میشود.
- پیاده سازی حرکتهای محور سلفون و کاتر بصورت Single Axis (تک محور) و سنکرون
- مدیریت مکث در محور کاتر بمنظور دوخت بهتر در سلفون های مختلف
- پیاده سازی حرکتهای رگباری (سلفون بدون چاپ) و خال به خال (سلفون چاپ خورده) در محور فیدر یا سلفون
- مدیریت خروجی های تیغ زن، باد نیتروژن و ... در پروسه دستگاه
- پیاده سازی حرکت پاندولی یا خرچنگی در محورهای سلفون و تیغ بمنظور دسترسی به سرعت های بالا در دستگاه بسته بندی
موارد فوق با سروهای دلتا بصورت عملی تست و اجرا میشود.
سخن پایانی درباره نقش اتوماسیون صنعتی در فرآیند بسته بندی
اتوماسیون صنعتی فرآیند بسته بندی را تا حد زیادی سادهتر کرده است. صنعتی شدن امور و استفاده از دستگاههای تخصصی سرعت بسته بندی را افزایش داده و کیفیت این کار را نیز بهبود میبخشد. با استفاده از دستگاههای تخصصی محصولات به شکل بهتری بسته بندی میشوند و در اختیار مشتریان قرار میگیرند. این موضوع به جلب رضایت مشتریان نیز کمک میکند و در نتیجه با افزایش تعداد مشتری فروش نیز افزایش پیدا میکند. در واقع اتوماسیون صنعتی برای بسته بندی را میتوان یک فرآیند عالی برای ارائه محصول بهتر به مشتری دانست.